INTERVIEW
Alleen samen worden we
slimmer en groener
Han Polman
Voorzitter Comité van Toezicht OPZuid
Commissaris van de Koning in de provincie Zeeland
INTERVIEW
Han Polman
Voorzitter Comité van Toezicht OPZuid
Commissaris van de Koning in de provincie Zeeland
Het doel van Europese subsidies is daadwerkelijk impact maken op het leven van burgers. Het gaat daarbij allang niet meer om groter en meer. Economische ontwikkeling is van belang, maar het bijdragen aan maatschappelijke opgaven – klimaat, energie, grondstoffen, gezondheid en landbouw en voeding – is minstens zo belangrijk. Han Polman vertelt hoe OPZuid hierbij het verschil kan maken.
“Als de opgaven groter worden, is het menselijk om harder te gaan werken op de bestaande manier. In het bedrijfsleven is dit niet anders”, zegt Polman. “Toch is het beter om te zoeken naar andere oplossingen, misschien wel met nieuwe samenwerkingspartners. Kortom, innoveren levert op termijn meer op dan ‘een tandje bij’. Daarom ben ik zo enthousiast over het OPZuid-programma.”
Duurzame samenwerking
Innovaties blijken het beste van de grond te komen als bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en overheden samenwerken. Het OPZuid-programma stimuleert daarom brede samenwerking. “Een mooi voorbeeld hiervan is Meijer Potato uit Rilland”, vindt Polman. “Het bedrijf heeft met diverse partners een methode ontwikkeld voor het sneller kweken van nieuwe aardappelrassen. Hard nodig, want door verzilting en droogte hebben we rassen nodig die hiertegen kunnen en ook nog minder stikstof uitstoten.”
Een van de projectpartners, Aurea drones, is gespecialiseerd in drones. Vanuit de lucht meten de drones de groeikracht op de proefvelden. Dit levert een schat aan gegevens op die een andere projectpartner, 3BM IT-solutions, vertaalt in bruikbare inzichten. Ook diverse kenniscentra zijn bij het project betrokken.
Dit was overigens al het tweede innovatieproject van het consortium waarvan Meijer Potato penvoerder is. Als projectpartners elkaar eenmaal hebben gevonden, blijven ze vaak samen innoveren. Het in beweging zetten van de duurzame samenwerking is een doelstelling van OPZuid.
Innovatieve ecosystemen
Duurzame samenwerkingen vormen de basis in een innovatief ecosysteem, zoals in Brainport Eindhoven. Hier werken hightech bedrijven intensief samen met de maakindustrie en kennis- en onderwijsinstellingen. Polman: “Innovaties die daar worden bedacht, gaan vaak van start met een Europese subsidie en groeien uit tot toonaangevende bedrijven. Hetzelfde zou kunnen gebeuren in Zuid-Limburg waar veel medische innovaties het licht zien. Neem ReGEN Biomedical uit Maastricht. Dit bedrijf kweekt weefsels voor regeneratieve geneeskunde. Het is zeker niet ondenkbaar dat er een heel ecosysteem omheen groeit van bedrijven die zich ook richten op hetzelfde onderwerp. In Noord-Brabant timmert het Battery Competence Center aan de weg bij het van de grond krijgen van een ecosysteem voor batterijtechnologie. Wie weet staat deze publiek-private organisatie wel aan de wieg van een nieuw ASML.”
Polman vindt het goed dat de overheid ook in de coronaperiode gewoon is doorgegaan met het steunen van innovatieve ecosystemen. “Met het REACT-EU-programma hebben we zelfs een extra duwtje kunnen geven. Dat lees je in de projectverhalen in dit jaarverslag die REACT-EU-steun ontvingen. Overigens zijn er nog veel meer geslaagde innovatieprojecten die OPZuid-subsidie kregen waarop ik ook bijzonder trots ben.”
Grensoverschrijdend
“Vandaag de dag zijn ondernemers niet alleen met hun eigen producten bezig, maar ook met de context waarin zij werken”, stelt Polman tevreden vast. “Zo pakt Camping Olmenveld in Serooskerke de handschoen op met een innovatieve eigen waterzuiveringsinstallatie waarmee de camping de boeren van schoon water voorziet.” Polman vindt het opvallend dat bedrijven steeds meer over hun eigen bedrijfsgrenzen heen kijken en soms zelfs over provincie- en landsgrenzen. “Er ontstaat meer betrokkenheid bij de omgeving en meer structurele samenwerking op alle niveaus en dat is precies wat OPZuid en andere subsidieprogramma’s zoals JTF en MIT beogen.”
Nieuwe openstelling OPZuid
Niet alleen bedrijven blijken maatschappelijk betrokken maar ook burgers. In het nieuwe OPZuid-programma mogen ook maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven projectvoorstellen indienen. “Een goede toevoeging in het nieuwe programma”, vindt Polman, “want sociale innovaties zijn minstens zo belangrijk als technologische innovaties. Deze moeten namelijk wel landen in de praktijk. Het is geweldig dat er bij de eerste openstelling in het najaar van 2022 al veelbelovende projectvoorstellen zijn ingediend.”
De Deskundigencommissie beoordeelt deze voorstellen begin 2023 nauwkeurig op relevantie en haalbaarheid.
Elkaar inspireren
“Bedrijven, burgers en de overheid voelen de urgentie om werk te maken van de transities waarvoor we met elkaar staan’, vat Polman samen. “Vanzelfsprekend moeten we naar een groener en slimmer Europa, dat is intussen een open deur. De oorlog in Oekraïne heeft dit nóg urgenter gemaakt. We moeten minder stikstof uitstoten, zuiniger zijn op grondstoffen en schonere en duurzame energiebronnen vinden. Bovendien hebben we minder handjes, waardoor we op een andere manier moeten gaan werken.”
Polman heeft er vertrouwen in dat er in het komend jaar mooie stappen gemaakt worden. “Het is essentieel dat we verbeelding van de toekomst blijven houden, dat we elkaar blijven prikkelen om anders te kijken naar lastige problemen. En natuurlijk dat we zelf onze geest openstellen en ons laten inspireren. Ik hoop dat de mooie voorbeelden van geslaagde projecten in dit jaarverslag daaraan bijdragen.”
maart 2023